- adresat – Rzecznik Praw Obywatelskich do spraw Równych Możliwości;
- imię i nazwisko (nazwa), miejsce zamieszkania (siedziba), jeżeli skarżący posiada: e-mail, numer telefonu, faksu lub adresy innych elektronicznych środków komunikacji skarżącego, a także imię i nazwisko oraz adres przedstawiciela, jeżeli został ustanowiony, e-mail, numer telefonu lub adresy innych elektronicznych środków komunikacji przedstawiciela;
- imię i nazwisko osoby, której działanie jest przedmiotem skargi, jej stanowisko lub nazwa i siedziba, o ile są znane, e-mail, numer telefonu lub adresy innych dostępnych środków komunikacji elektronicznej osoby, której dotyczy skarga;
- konkretne skarżone działanie (zaniechanie działania) lub decyzja, na które złożono skargę, data jego wykonania (podjęcia decyzji); ich czas i okoliczności;
- okoliczności, na których zgłaszający opiera swoje żądanie oraz dowody na ich poparcie, nazwiska i miejsca zamieszkania świadków oraz lokalizacja innych dowodów;
- wniosek do Rzecznik Praw Obywatelskich;
- data wniesienia skargi i podpis wnioskodawcy.
Jeżeli skargę wnosi przedstawiciel zgłaszającego, należy dołączyć upoważnienie lub inny dokument poświadczający umocowanie przedstawiciela.
Do skargi można dołączyć:
- odpis zaskarżonej decyzji;
- dostępne dowody i ich opis.
Niespełnienie wymagań określonych w skardze lub niepodanie danych nie stanowi podstawy do odmowy rozpatrzenia skargi.
Tryb rozpatrywania skarg
Skarga musi zostać zbadana, a odpowiedź udzielona zgłaszającemu w ciągu 3 miesięcy od daty otrzymania skargi. W razie potrzeby termin rozpatrzenia skargi może zostać przedłużony o jeden miesiąc decyzją Rzecznika Praw Obywatelskich. Zgłaszający jest o tym informowany.
Co może postanowić Rzecznik do spraw Równych Możliwości?
Po zakończeniu badania skargi sporządza się decyzję, w której przedstawia się fakty ustalone w trakcie dochodzenia, dostępne dowody oraz ocenę prawną działania (zaniechania). Decyzję podpisuje Rzecznik Praw Obywatelskich.
Rzecznik Praw Obywatelskich może w trakcie lub po zakończeniu postępowania wyjaśniającego wydać decyzję o:
- przekazaniu materiałów śledztwa organowi prowadzącemu postępowanie przygotowawcze lub prokuratorowi, w przypadku stwierdzenia ewentualnych znamion przestępstwa;
- skontaktowaniu się z odpowiednią osobą i zaproponowaniu zaprzestania działania (zachowania), które narusza równe możliwości;
- zwróceniu się do odpowiedniej osoby lub instytucji i zaproponowaniu zmiany lub uchylenia aktu administracyjnego lub decyzji (lub ich części) dotyczących naruszenia równych możliwości;
- wszczęciu postępowania w sprawie o wykroczenie administracyjne;
- uznaniu skargi za bezzasadną, jeżeli zarzucane w niej naruszenia nie zostaną potwierdzone;
- udzieleniu ostrzeżenia za naruszenie przepisów;
- zobowiązaniu podmiotów prowadzących działalność reklamową do zaprzestania niedozwolonej reklamy oraz określeniu warunków realizacji tego obowiązku;
- zwróceniu się do sądu administracyjnego z wnioskiem o zbadanie, czy normatywny akt administracyjny (lub jego część), akt ogólny przyjęty przez związek lub wspólnotę wyznaniową, partię polityczną, organizację polityczną lub stowarzyszenie, jest zgodny z niniejszą ustawą lub Ustawą o równe możliwości kobiet i mężczyzn.
W trakcie dochodzenia lub po jego zakończeniu Rzecznik Praw Obywatelskich może zakończyć dochodzenie, gdy:
- skarżący wycofuje skargę;
- brak obiektywnych danych o popełnionym naruszeniu;
- wnioskodawca i sprawca godzą się;
- zaprzestano działań (zaniechań) naruszających równe możliwości;
- decyzja naruszająca równe możliwości zostaje uchylona lub unieważniona.
Komitet ONZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet, po rozpatrzeniu piątego okresowego sprawozdania Republiki Litewskiej (CEDAW/C/LTU/5), stwierdził, że przy przyjmowaniu nowych aktów prawnych lub formułowaniu działań i programów, zwłaszcza w dziedzinie równości płci i praw kobiet należy należycie uwzględnić zalecenia Rzecznika Praw Obywatelskich.
O decyzji informuje się wnioskodawcę oraz osobę, której działanie (zaniechanie) lub podjęta decyzja są przedmiotem skargi.
Obowiązek dowodowy
W sądach lub innych właściwych instytucjach, przy rozpatrywaniu skarg, wniosków, próśb, zawiadomień lub pozwów osób fizycznych lub prawnych z powodu dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, narodowość, obywatelstwo, język, pochodzenie, sytuacja społeczna, religię, przekonania lub poglądy, wiek, orientację seksualną, niepełnosprawność, pochodzenie etniczne, wyznanie, jeżeli wnioskodawca wskazał okoliczności, które pozwalają przypuszczać, że doszło do bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji, domniemywa się, że miał miejsce fakt bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji, mobbingu lub nakłaniania do dyskryminacji. Ciężar wykazania, że nie doszło do naruszenia zasady równych możliwości spoczywa na osobie, przeciwko której wniesiono skargę.
Kiedy skarga nie jest rozpatrywana?
Rzecznik Praw Obywatelskich odmawia rozpatrzenia skargi i zwraca ją skarżącemu w terminie 10 dni roboczych od dnia otrzymania skargi, jeżeli:
- nie można wszcząć postępowania z powodu braku danych lub gdy tekst skargi jest nieczytelny, a wnioskodawca nie dostarczy lub nie poprawi danych w wyznaczonym terminie na żądanie Rzecznika Praw Obywatelskich;
- skarga została wniesiona po terminie określonym w art. 26 powyższej ustawy;
- badanie okoliczności wskazanych w skardze nie należy do kompetencji Rzecznika Praw Obywatelskich;
- skarga w tej samej sprawie została rozpatrzona, jest rozpatrywana lub musi zostać rozpatrzona w sądzie z mocy prawa;
- w sprawie przedmiotu skargi podjęto decyzję proceduralną o wszczęciu postępowania przygotowawczego;
- powtórna skarga w tej samej sprawie była już rozpatrywana przez Biuro Rzecznika ds. równych możliwości z wyjątkiem przypadków wskazania nowych okoliczności lub przedstawienia nowych faktów.
W przypadku zwrotu skargi do wnioskodawcy należy podać przyczynę odmowy jej rozpatrzenia. W przypadkach, gdy skarga nie należy do kompetencji Rzecznika Praw Obywatelskich, skarga jest przekazywana najpóźniej w ciągu 5 dni roboczych organowi administracji publicznej posiadającemu uprawnienia niezbędne do jej rozpatrzenia, o czym informuje się skarżącego.
Po rozpatrzeniu skargi, ponownie złożona skarga nie podlega ponownemu rozpatrzeniu, chyba że zostaną przedstawione nowe okoliczności lub fakty.
Czy rozpatrywane skargi są podawane do wiadomości publicznej?
Rzecznik Praw Obywatelskich udziela mediom informacji o rozpatrzeniu skargi dotyczącej naruszenia równych możliwości wyłącznie za zgodą wnioskodawcy.
Odszkodowanie za szkody spowodowane dyskryminacją
Ustawa o równych możliwościach oraz Ustawa o równouprawnieniu kobiet i mężczyzn stanowią, że osoba, która doznała dyskryminacji, molestowania seksualnego lub mobbingu, ma prawo domagać się od sprawców odszkodowania za szkody materialne i niematerialne, występując do sądów zgodnie z prawem.
